Bir gün güneşin doğduğu zamandan, ertesi gün doğacağı zamana
kadar geçen süredir. Bir ay ise ayın aynı evresinin gökyüzünde tekrar göründüğü
zamana kadar geçen süredir. Çok eskilerde bu zaman birimleri insanların
hayatlarını organize edebilmeleri için yeterliydi.
Zamanla bir günden uzun, bir aydan da kısa bir zaman birimine
ihtiyaç duyuldu. Babilliler 7 günlük haftayı zaman birimi olarak kullanmaya
başladılar. Sonraları Yunanlılar, Çinliler ve Mısırlılar 10 günlük, Romalılar
ise 8 günlük haftayı kullanmaya çalıştılar.
Bir hafta olarak kabul edilen yedi günlük sürenin kaynağı tam
olarak bilinmiyor. En kuvvetli tez, bu sürenin ayın evrelerinden kaynaklandığına
dayanır. Ayın dört evresinin (yeni ay, ilk dördün, dolunay, son dördün)
sürelerine en yakın olan tam gün sayısı yedidir.
Ancak bu doğal ve astronomik temelin yanı sıra, astrolojik bir
inanışın da ta Babilliler zamanından itibaren, yedi günün bir hafta olarak
seçilmesinde rol oynadığı ileri sürülüyor. İlk çağlarda bilinen beş gezegen ile
güneş ve ayın toplam sayısının yedi oluşu, bu sayıya gizemli ve uğurlu bir sayı
olarak bakılmasına neden olmuştur.
Daha sonraları dinlerde göklerin yedi kat oluşuna inanış,
müzikteki ana nota ve tabiattaki ana renk sayılarının da yedi oluşu bu sayının
gizemini iyice artırmıştır. Takvimde yedi günlük haftanın resmiyet kazanması ise
milattan sonra 327 yılında Roma İmparatoru I. Constantinus'un çıkardığı bir
emirle olmuştur.
Tevrat'ın yaradılış (tekvin) anlayışına göre, Tanrı evreni 6
günde yaratmış, yedinci günde de (cumartesi) dinlenmiştir. Hıristiyanlar haftayı
Tevrat'taki şekliyle kabul ettiler, yalnız Hz. İsa'nın diriliş hatırasına
yedinci günü değil de birinci günü, yani pazarı 'Tanrı Günü' olarak kabul
ettiler.
İslam dininin doğuşundan sonra da yine yedi günlük hafta süresi
benimsendi. Ancak Hz. Muhammed'in müminleri mescitte toplayıp, namaz kıldığı,
hutbede devlet ve günlük işleriyle ilgili açıklamalar yaptığı altıncı gün (cuma)
dinlenme günü olarak kabul edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nde 27 Mayıs 1935
tarihinde yayımlanan bir kanunla tatil günü cumadan pazara alındı.
1792 yılında Fransa takvim yapısını değiştirerek, 10 günü bir
hafta kabul etti ama yürütemedi. Rusya 1929'da 5 günlük hafta uygulamasına
geçti, sonra bir haftayı 6 güne çıkardı ve sonunda pes ederek, 1940'da 7 günlük
haftaya geri döndü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder